Το μεγάλο ζητούμενο είναι ένα τηλεοπτικό τοπίο που θα διασφαλίζει τόσο εξωτερική όσο και εσωτερική πολυφωνία

Κατηγορία Συνεντεύξεις27 Οκτωβρίου 2016

*Συνέντευξη στην ιστοσελίδα tvxs.gr (27.10.2016)

– Πως κρίνετε με μια πρώτη ματιά την απόφαση του ΣτΕ;

Η απόφαση του ΣτΕ, από όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, είναι σύμφωνη με την έως τώρα πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, σύμφωνα με την οποία η αποκλειστική αρμοδιότητα για την διεξαγωγή ενός διαγωνισμού για τις άδειες ανήκει στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης. Ως εκ τούτου, όσοι ασχολούμαστε με το Συνταγματικό Δίκαιο δεν εκπλαγήκαμε καθόλου με το αποτέλεσμα, διότι είχαμε προειδοποιήσει σε όλους τους τόνους για το σοβαρό ενδεχόμενο μιας τέτοιας εξέλιξης. Απορώ λοιπόν για την οργισμένη αντίδραση της κυβέρνησης, ως προς την οποία θέλω να κάνω ένα γενικότερο σχόλιο.

Όσοι κινούνται στην πολιτική σκηνή θα πρέπει να γνωρίζουν ότι Δημοκρατία έχει κανόνες για την λειτουργία των θεσμών. Και ένας από τους βασικότερους είναι ότι η κυβέρνηση έχει την νομοθετική πρωτοβουλία η Βουλή νομοθετεί και η Δικαιοσύνη αποφαίνεται για την συνταγματικότητα των νόμων. Δυστυχώς η αντίδραση της κυβέρνησης στην απόφαση του ΣτΕ όχι μόνον δεν δείχνει τον δέοντα σεβασμό σε αυτόν τον βασικό κανόνα της Δημοκρατίας αλλά και συμπεριφέρεται με περισσή αλαζονεία και αμετροέπεια, που τραυματίζει -για μια ακόμη φορά- τους θεσμούς.

– Κατά τη γνώμη σας είχε εναλλακτικές η κυβέρνηση προκειμένου να μπει μία τάξη στο άναρχο τηλεοπτικό τοπίο και εάν ναι, ποιές είναι αυτές, ενόψει και της νομολογίας του για την αντισυνταγματικότητα και του προηγούμενου ραδιοτηλεοπτικού καθεστώτος;

Η κυβέρνηση ορθώς αποφάσισε να ρυθμίσει το προηγούμενο τηλεοπτικό τοπίο, το οποίο λειτουργούσε στην λογική μιας συνεχούς “νομιμοποίησης αυθαιρέτων”, που έχει ήδη κριθεί αντισυνταγματική από το ΣτΕ. Ωστόσο το έκανε με λάθος τρόπο, επιλέγοντας μια αυθαίρετη και άκρως προβληματική ρύθμιση. Το ζητούμενο ήταν ένα τηλεοπτικό τοπίο που θα ρυθμίζεται με όρους δημοκρατίας (και άρα με πρώτιστο κριτήριο την ελευθερία της πληροφόρησης) και όχι με όρους αγοράς (δηλαδή με βασικό κριτήριο το “πορτοφόλι των επενδυτών”).

Άρα, αντί να επιλέξει η κυβέρνηση ένα ολιγοπώλιο 4 καναλιών με καθαρά οικονομικές προϋποθέσεις -και με τρόπο που την αφήνει βαρύτατα εκτεθειμένη στην κριτική για πολιτικό έλεγχο- θα έπρεπε να κινηθεί στην κατεύθυνση ενός τηλεοπτικού τοπίου που θα χαρακτηρίζεται αφ’ενός μεν από εξωτερική πολλαπλότητα, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο, για τα ψηφιακά δεδομένα, αριθμό καναλιών (αλλά και με χαμηλότερο τίμημα και χαλαρότερες προδιαγραφές, ώστε να υπάρξουν και εναλλακτικές εκδοχές τηλεόρασης) αφ’ετέρου δε από εσωτερική πολυφωνία, που σημαίνει πρώτα και πάνω από όλα αυστηρούς όρους τόσο για την αδειοδότηση όσο και για την διατήρηση της άδειας, με κριτήριο την εφαρμογή των συνταγματικών αρχών της αντικειμενικότητας και της ποιότητας.

– Τα επόμενα βήματα: Η κυβέρνηση δήλωσε διά στόματος Νίκου Παππά ότι τη Δευτέρα θα φέρει στη Βουλή νέα ρύθμιση για τις τηλεοπτικές άδειες (οι οποίες αφορούν, εκτός από τους τηλεοπτικούς σταθμούς που είναι ήδη στον αέρα, που εκπέμπουν ήδη και τους δύο νέους υπερθεματιστές, Μαρινάκη και Σαββίδη). Τι σημαίνει «προσωρινές άδειες»;

Η απόφαση του ΣτΕ σημαίνει επιστροφή στην προτέρα κατάσταση για όσο διάστημα χρειασθεί για να δοθούν οι άδειες από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης.

Άρα το πρώτο μέλημα της κυβέρνησης είναι να προχωρήσει ως τάχιστα η σχετική διαδικασία και το δεύτερο να δοθεί μια νέα πρόσκαιρη παράταση του ισχύοντος καθεστώτος, όσο το δυνατόν συντομότερη, με ένα εύλογο τίμημα και με επιβολή αυστηρών όρων -όπως επιτάσσει το Σύνταγμα- στην λειτουργία των υπαρχόντων καναλιών (τα οποία το τελευταίο διάστημα, στην συντριπτική τους πλειονότητα, δεν τηρούν ούτε καν τα προσχήματα μιας στοιχειωδώς ισότιμης και αντικειμενικής ενημέρωσης…).

Από εκεί και πέρα, όμως, η εξαγγελία ότι θα δοθούν και άλλες προσωρινές άδειες, με τους ίδιους όρους, είναι μια σπασμωδική και σε κάθε περίπτωση λανθασμένη αντίδραση.

Το μήνυμα δε που θα δοθεί προς όλους είναι ότι όχι μόνον αναγνωρίζεται αλλά και επιτείνεται πλέον η προσωρινότητα του σημερινού καθεστώτος, με την απλή προσθήκη -χωρίς κανένα αποχρώντα λόγο εν όψει της επικείμενης αδειοδότησης- μιας νέας κατηγορίας “αυθαιρέτων” προς νομιμοποίηση…

– Η κυβέρνηση κατηγορεί την αντιπολίτευση ότι λειτουργεί ως συνήγορος των καναλαρχών για τη μη συγκρότηση του ΕΣΡ. Υπάρχουν, κατά τη γνώμη σας, ευθύνες της αντιπολίτευσης;

Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ έχουν τεράστιες ευθύνες, τόσο γιατί επέτρεψαν να διαμορφωθεί το προηγούμενο καθεστώς όσο και γιατί δεν συνέπραξαν -χωρίς σοβαρά επιχειρήματα- στην συγκρότηση του ΕΣΡ, μένοντας σοβαρά εκτεθειμένα -ιδίως η ΝΔ- ότι λειτουργούν στη Βουλή σαν μακρά χειρ των ιδιοκτητών των καναλιών.

Αν το Εθνικό Συμβούλιο είχε συγκροτηθεί, θα είχε προχωρήσει χωρίς προβλήματα η αδειοδοτική διαδικασία, με μόνο ανοιχτό ζήτημα τον αριθμό των αδειών (το οποίο θα μπορούσε να επιλυθεί και εκ των υστέρων, με έναν νέο διαγωνισμό για επιπλέον άδειες).

Συνολικότερα λοιπόν το πολιτικό μας σύστημα αποδείχθηκε ανώριμο -και εν πολλοίς ιδιοτελές- ως προς την επίλυση ενός τόσο σοβαρού ζητήματος κι αυτό αποτελεί ένα ακόμη πλήγμα στην πολιτική αξιοπιστία του.